Eldar loga í Portúgal

15.júní 2017

Í dag er frídagur hér í landi. Corpus Christi er einn af fjölmörgum trúarlegum hátíðum hér og annar er eftir nokkra daga í Porto. Feast of St John the Baptist heitir hann. Svo eru dýrlingadagur hér og dýrlingadagur þar allan ársins hring. Ég ruglast auðvitað í þessu, trúlaus manneskjan á kalþóska vísu.

Í dag er unaðslegt veður og 30 stiga hiti. Svona veðri og sumrinu öllu fylgir kvöl. Í hverjum bæ eru starfandi slökkvilið sem heita Voluntarios Bombeiros. Það eru nokkrir sem vinna allan ársins hring og eru í sjúkraflutningum með. Yfir sumartímann eru svo ráðnir menn og konur til viðbótar vegna aukins álags.

Það þykir sjálfsagt að eldar geysi öll sumur.

Fyrr í dag, fyrir 2 klukkutímum hljómaði söngur brunabílanna og þá vita allir að nú er búið að kveikja í. Það fer hrollur um mig í hvert skipti og þegar maður hefur ekið í gegnum skógarelda þá hverfur sú minning aldrei. Í dag var eldurinn ekki langt héðan en tókst að ráða niðurlögum hans fljótlega.

Hið sorglega við þetta allt saman er að hitinn er ekki sá sem kveikir í. Stundum eru það bændur og stundum brennuvargar sem njóta þess að sjá eldana í sjónvarpi og þeir upplifa frægðina, jafnvel þó þeir sjáist ekki.

Stundum nást glæpamennirnir og eru settir inn en sleppt fljótlega.

Oft látast ungu mennirnir við störf sín, landið er fjöllótt og skógi vaxið, svo tugir metra geta verið niður hlíðina sem logar.

Þetta er eitt af því sem útlendingum, ferðamönnum, finnst svo fallegt við landið. Þessir djúpu skógi vöxnu dalir. Auðvitað skilja útlendingar sem ferðast í nokkrar vikur ekki landið. Þeir hafa ekki hugmynd um eitt eða neitt. Koma bara og skoða gamlar byggingar og dásama rústir sem liggja út um allar trissur og klífa kastala sem eru allir eins. Þetta er ágætt fyrir ferðamennina sem fara sem betur fer heim aftur fljótlega og halda ekki vatni yfir fegurð Lisboa og Porto ásamt stöðunum sem þeim eru sýndir. Það er ekkert verið að fara með svona fólk á brunarústa staði þar sem trén gráta og jörðin er sviðin og allt líf tekið burtu í einni svipan.

Það versta við þetta allt saman er að liðið, ferðaliðið, ekur um á risa húsbílum og eyða ekki krónu í landinu, nema kannski bensíni. Ef þetta lið gæti nú verið á hótelum og skilað inn gjaldeyri væri málið svolítið annað.

Ég hef þurft að nýta mér þjónustu Bombeiros hérna í Penela nokkrum sinnum þegar þeir hafa flutt mig á spítala. Ég er aldrei rukkuð fyrir og ákvað að styrkja stofnunina því hún er rekin að mestum hluta fyrir gjafafé.

Gerði ég mér nú ferð og hitti vini mína hjá Bombeiros og spurði hvað væri venja að leggja fram.

10 evrur sögðu þau.

Ha, 10 evrur á mánuði? spurði ég

Nei, á ári, var svarið.

Ég missti andlitið niður á bringu

Þetta er Portúgal, sögðu þau mér.

Ég var með 80 evrur í veskinu og rétti þeim þær. Ég skil ekki hvernig fólk getur stært sig af því að styrkja fyrirtækið með 10 evrum á ári. Það er ekkert. Fólkið leggur líf og limi í hættu og er alltaf til taks ef við þurfum á sjúkrabíl að halda. Þau keyra þá sem eru í dagvistun og svona gæti ég haldið áfram.

Ég spurði hvernig þetta væri með útlendingana, hvort þeir legðu ekki meira af mörkum. Nei.

Andskotans nískupúkar þessir útlendingar í stóru húsunum. Þeir væla þegar kviknar í nálægt þeim. Þeir eyða fúlgum í vín og mat og svo tíma þeir ekki að láta af hendi rakna almennilegt framlag einu sinni á ári til okkar ástsælu Bombeiros sem eru alltaf á vaktinni. Nei þeir halda basara og alls konar samkomur til þess að styrkja hundasamfélag. Hundasamfélag, hah.

Ég ætla í næsta mánuði að fara aftur til Bombeiros og hafa með mér nokkrar evrur. Það fara í hönd hrikalegir mánuðir og eldarnir byrjuðu að loga hér í nágrenni í dag. Fólk heldur áfram að þurfa sjúkrabíla, bæði ég og aðrir. Ég get lagt þeim lið og þeir eiga það skilið.

Það er óttalega andstyggilegt ýmislegt sem ég verð vitni að og mikið er ég fegin að vera ekki í útlendinga samfélaginu hérna. Líklega er ég portúgalskari en margur Portúgalinn þegar á heildina er litið, eða þannig. Verst hvað ég er eitthvað litið kaþólsk.

Hulda Björnsdóttir

 


Hvernig þróunin hefur verið í Portúgal undanfarin 15 ár.

15.júní 2017

Fyrir nokkrum dögum sátum við, ég og portúgalskur vinur minn og pældum í breytingum sem hafa orðið í landinu undanfarin ár.

Ég hef ekki búið hérna nema rúm 6 ár en hef þó séð miklar breytingar á þessum stutta tíma.

Atvinnuleysi hefur aukist og þeir ríku orðið ríkari og þeir fátæku fátækari. Meðaltöl sýna há meðal laun og gefa kolranga mynd af hinu raunverulega ástandi.

Laun lækna hér eru 1.100 evrur á mánuði

Laun hjúkrunarfræðinga eru með alls konar aukavöktum í kringum 1.000 evrur.

Laun þeirra sem vinna í búðum, á hótelum, í veitingarekstri og fleiru slíku eru um það bil 600 evrur á mánuði.

Unga fólkið flytur í burtu og leitar eftir vinnu í öðrum löndum.

Gamlir feitir Bretar kaupa land og byggja risa hús með sundlaugum úti í skógi og hafa sem allra minnst samband við innfædda. Þeir halda hópinn og umræðan er matur, vín og skemmtanir. Hér í bænum mínum er ein fjölskylda sem hefur búið hérna yfir 20 ár. Hjónin tala ekki málið. Synirnir tala portúgölsku. Ég hitti þetta fólk um daginn og þau voru að kvarta yfir Brexit og því sem væri væntanlegt varðandi þeirra hag. Þau spurðu mig út í heilsugæslu mál mín og héldu að það væri flókið eins og hjá þeim. Ég hef reyndar aldrei skilið fyrirkomulagið og ekki sett mig inn í það en þó séð nokkrum sinnum á heilsugæslustöðinni pappírs tuðið sem Bretarnir eiga við að etja.

Ég kom ekki til Portúgal frá Íslandi og hafði fyrir löngu misst öll mín réttindi á Íslandi. Lögfræðingurinn minn sá um að koma mér inn í kerfið hérna og við fórum á heilsugæsluna og brostum. Allt gekk eins og í sögu og ég komin inn eins og hver annar Portúgali. Ég borga mína skatta hér og nýt allra þeirra réttinda sem í boði eru. Ég er semsagt bara portúgölsk en Breta greyin halda áfram að vera Bretar! Ekki vorkenni ég þeim og mér er nokk sama hvað Brexit gerir fyrir þau.

Vinur minn sagði mér frá því hvernig þetta var fyrir 15 árum í landinu. Þá fór fólk í vinnu til annarra landa, rétt eins og nú. Hins vegar kom fólkið aftur. Það byggði sér hús hérna og kom heim í sumarfríum og jólafríum og dvaldi í húsunum sínum. Margir eiga stórar eignir frá þessum tíma. Um sumarið hlúði fólkið að garðinum og naut þess að horfa á ræktunina og hlakkaði til þess að komast á eftirlaun og njóta þess sem þau voru að byggja upp.

Núna flytur unga fólkið úr landi í atvinnuleit og kemur ekki aftur. Þau setja upp heimili í nýja landinu og byggja hús þar. Þau koma sér ekki upp húsi í Portúgala. Þau koma í heimsókn í nokkra daga og fara svo aftur til nýja landsins.

Allt hefur þetta áhrif á viðskipti í Portúgal. Smá fyrirtæki sem blómstruðu yfir sumartímann og jól og áramót berjast nú í bökkum. Uppgripa tíminn er liðinn. Það eru ekki stór hús sem þarf að halda við eða stórir garðar sem líta þarf eftir. Húsin og garðarnir eru í nýja landinu. Tekjurnar skila sér ekki til gamla landsins. Eftir sitja svo þeir eldri og berjast áfram af veikum mætti.

Hvort Bretarnir halda áfram að byggja stóru húsin úti í skógi og kaupa lönd er hulið enn sem komið er. Veitingahúsin sem þeir sækja færu mörg á höfuðið ef át þeirra og drykkja hyrfi.

Hvað verður um Portúgal í framtíðinni veit enginn. Eitt er þó víst. Unga fólkið sem fer til náms eða í atvinnuleit til annarra Evrópu landa skilar sér ekki til baka. Eftir sitja hinir eldri og ríka fólkið sem kaupir nú upp lönd og jarðir fyrir lítinn pening og frægir popparar kaupa sumarhallir hingað og þangað.

Það kom blik í augu vinar míns þegar hann rifjaði upp hvernig þetta var. Þeir tímar voru uppgangstímar fyrir hann og fjölskylduna. Núna er niðursveifla og þau þakka guði fyrir hvern einasta útlending sem rekur inn nefið.  Þessi vinur minn er ekki gamall en hann er ekki á förum. Hann verður hér með fjölskyldunni og þau reyna að halda sér á floti jafnvel þó á móti blási.

Ég kom til þeirra í gær og þar voru nokkrir feitir Bretar að versla í hitanum og sólinni. Eldrauðir í framan og axlir brunnar. Ég sat á mér en mikið langaði mig til þess að segja þeim að það væri rauð aðvörun á hverjum degi vegna hættu á UV geislum. Mér kemur þetta auðvitað ekkert við og þau geta sleikt á sig rauðan lit endalaust og etið á sig skvap. Þau eru Bretar og reyndu að sökkva íslensku varðskipunum þegar ég var ung. Maður fyrirgefur nú ekki allt.

Hulda Björnsdóttir 

 


Bloggfærslur 15. júní 2017

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband